Δευτέρα 22 Ιουλίου 2013

Απόδοση και ελευθερία*

[Αναδημοσίευση από το άρθρο του "Βιβλιοθηκάριου' στην Αυγή της Κυριακής 21/7/2013]


Ειδικός στην ελευθερία δεν είμαι. Αν με ρωτούσες θα δίσταζα να σου πω αν είμαι ελεύθερος. Δεν ξέρω πόση είναι η ελευθερία, τι βάρος έχει, αν απέκτησε ποτέ απογόνους. Η ελευθερία, κάποιοι μού λένε, είναι να ανοίγεις τα χέρια σου πάνω σε ένα βουνό, να βουτάς σε μια γαλήνια θάλασσα από ψηλά, να ακούς τους ήχους του δάσους, να κάνεις κούνια-μπέλλα  σε μια κρεμασμένη από δέντρο ρόδα, να χορεύεις, να κυνηγάς ένα κορίτσι. Για τον καθένα ελευθερία σημαίνει κάτι διαφορετικό μου λένε, να παίζεις μπουγέλο, να ανάβεις φωτιά δίπλα στη θάλασσα, να αγναντεύεις το ηλιοβασίλεμα. Μου λένε πως ελευθερία είναι η προθεσμιακή κατάθεση. Μιλούν γι’ απόδοση και ελευθερία. Κι εκεί τελειώνει το μήνυμα. Εκεί τελειώνει και η ελευθερία μου.

Τεμαχίζουμε λοιπόν την ελευθερία σε μικρές καθημερινές ηδονές. Επιλέγουμε (να το βασικό κριτήριο της ελευθερίας) ποιες από αυτές μπορούμε να χαρούμε. Όποιες δεν μπορούμε, δεν πειράζει. Έχουμε την ελευθερία να μην τις επιλέξουμε. Πάντως εδώ που τα λέμε οι εν λόγω ηδονές δεν απαιτούν και πολλά για να επιτευχθούν. Η ελευθερία που διαφημίζουν είναι ψηφίδες εύκολων καθημερινών δυνατοτήτων. Εύκολων; Ξέρω έγκλειστους που στερούνται αυτές τις δυνατότητες. Η παρανομία στερεί τη διαφορετικότητα στις επιλογές, τη δυνατότητα, τις μικρές ηδονές της καθημερινότητας. Σκέφτομαι τους έγκλειστους μετανάστες στο στρατόπεδο της Κορίνθου. Πόσες μικρές, τεμαχισμένες ελευθερίες έχουν ξεχασμένοι από την κοινωνία που πριν ένα χρόνο αντιδρούσε στον εγκλεισμό τους και τώρα τους ξέχασε; Μια κοινωνία που έχει την ελευθερία να τους αγνοεί, όχι όμως να νοιάζεται γι’ αυτούς. Υπάρχουν και άλλου τύπου έγκλειστοι, με περιορισμένες δυνατότητες επιλογής. Αυτοί οι τελευταίοι μπορούν μονάχα κανάλι προπαγάνδας να επιλέγουν καθισμένοι στον καναπέ του σπιτιού τους.

Μου λένε πως η ελευθερία είναι ένα άυλο προϊόν που αγοράζεται. Μπορείς να την πάρεις κομμάτι-κομμάτι. Αν έχεις να την αγοράσεις, μπορείς. Μου λένε για απόδοση και ελευθερία και μένα ο νους μου πάει στη «γη και ελευθερία», στην «ελευθερία ή θάνατος», στο στίχο «ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν».

Αν είναι να έχουμε όποια ελευθερία επιλέγουμε εγώ θα προτιμούσα να τις πολλαπλασιάσουμε τις ελευθερίες μας, όχι να τις τεμαχίσουμε. Θα προτιμούσα η ελευθερία μου να μην αγοράζεται και μόνο τα όνειρά μου να έχουν απόδοση. Θα ήθελα την ελευθερία όλων να σκέφτονται, να δημιουργούν, να ερωτεύονται, να μορφώνονται, να επιλέγουν, να ζουν. Αν διαφημίζατε μια τέτοια ελευθερία, μάλλον θα επαναστατούσαμε. Γιατί ωραία είναι η ελευθερία που με αγώνα κατακτιέται. 

*με αφορμή τη διαφήμιση ενός τραπεζικού προϊόντος

5 σχόλια:

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Υποκλίνομαι βιβλιοθηκάριε. Δύσκολη λέξη η ελευθερία. Και παρεξηγημένη. Και στο όνομά της έχουν γίνει τόσα και τόσα. Σκέφτομαι μήπως θα 'πρεπε να καταργηθεί (καταργούνται αλήθεια οι λέξεις;) και στη θέση της να 'μπαινε η λέξη αξιοπρέπεια! Δεν ξέρω, έτσι μούρχεται ακούγοντας ΕΡΑ Κέρκυρας, Αλήθεια, πόσο αντέχεται η ελευθερία;

Ξωτικό είπε...

"λευτεριά λευτεριά σκίζει δαγκάνει τους ουρανούς το στέμμα σου - το φως σου χωρίς να καίει τυφλώνει το λαό σου..." έλεγε και ο ποιητής
άλλη μια λέξη που κακοποιείται από τις εξουσίες

Ανώνυμος είπε...

Μου αρέσει έτσι, όπως το θέτεις, ίσως γιατί είναι πολύ κοντά στο πώς το σκέφτομαι κι εγώ.
Το θέμα δεν είναι (μόνο) αυτά που λες, αλλά ο τρόπος που τα λες, ήτοι, μου αρέσει το ύφος (και το ήθος) των λεγομένων σου.

κ.κ.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ωραίο άρθρο, ωραία και η φωτογραφία που απεικονίζει τους αναρχικούς της CNT-FAI και τους μαχητές του POUM (λιγο πριν συλληφθούν από τους σταλινικούς), από την ταινία του του Κ. Λόοτσς, Γη και Ελευθερία.

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

Άργησα να απαντήσω στα σχόλιά σας. Τα κύματα του Μυρτώου Πελάγους με είχαν δεμένο κοντά τους...

@Κατερίνα Τοράκη: Ευχαριστώ Κατερίνα. Πόσο εύκολα οι υποσχέσεις καταργούν τις λέξεις. Είτε οι εμπρικές, είτε οι πολιτικές υποσχέσεις...

@Ξωτικό: ίσως γιατί το περιεχόμενό της μας είναι απόλυτα αναγκαίο. Ό,τι μας είναι απόλυτα αναγκαίο έχει μεγάλη ανταλλακτική αξία...

@κ.κ.: εντάξει τώρα... καλή εβδομάδα :)

@Ανώνυμος/ή: Και πολύ ωραία η ταινία του Λόουτς. Μέσα μου την έχω στο ίδιο κλίμα με το "σινεμά ο παράδεισος".